COPD en fysiotherapie
Wat is de meerwaarde
Chronische Obstructieve Longziekte ( COPD ) is een verzamelnaam voor twee chronische longziekten, namelijk chronische bronchitis en longemfyseem. Bij COPD zijn de luchtwegen ontstoken en de longblaasjes beschadigd. Hierdoor ontstaat een luchtweg obstructie, waardoor de longfunctie wordt aangetast en de ademhaling wordt bemoeilijkt. COPD wordt vooral door longaanvallen (exacerbaties), een verergerend beloop en de aanwezigheid van nevenaandoeningen.
COPD in Nederland
In Nederland hebben ruim 600.000 mensen COPD (chronische bronchitis en / of emfyseem). In werkelijkheid ligt dit aantal waarschijnlijk hoger omdat de ziekte niet altijd wordt herkend. De verwachting is dat dit aantal tot 2040 zal stijgen met 44% bij mannen en 28% bij vrouwen. COPD komt vooral voor bij mensen vanaf 40 jaar en neemt toe met de leeftijd. COPD komt momenteel ongeveer evenveel voor bij mannen als vrouwen (54% mannen en 46% vrouwen). De juiste risicofactor voor het ontstaan van COPD is roken, maar daarnaast spelen risico’s, luchtvervuiling en beroepsmatige schadelijke stoffen ook een rol. Vrijwel alle mensen met COPD hebben één van meerdere nevenaandoeningen, met cardiovasculaire aandoeningen (hart- en vaatziekten) als handig.
Klachten, risico's en kosten
Klachten en gevolgen
De meest voorkomende klachten bij COPD zijn kortademigheid bij inspanning en chronisch hoesten. Als gevolg van de toestand waarin een afname van conditie, spierkracht en lichaamsgewicht op (hoewel overgewicht ook veel), resulterende in beperkingen in fysieke werking en afname in kwaliteit van leven. Ruim één derde van de mensen met COPD ervaart dat hun longziekte emotioneel een weerslag heeft op hun leven. Ruim één derde (37%) van de mensen met COPD in de leeftijd van 15-64 jaar is arbeidsongeschikt, waarvan de grote gros (69%) volledig arbeidsongeschikt.
Risico’s
COPD is een ernstige longziekte met onomkeerbare gevolgen en staat op plaats vier in de top tien van ziekten met de grootste ziektelast. Mensen met COPD hebben een verhoogd risico op vroegtijdig overlijden, en een verhoogd risico op vroegtijdig overlijden. COPD staat op plek zes van ziekten met de hoogste sterfte. Meer dan 50% van de mensen met COPD die na een langeaanval ontslagen wordt uit het ziekenhuis, wordt binnen een jaar weer opgenomen.
Kosten
De totale zorgkosten van COPD zijn berekend op
900 miljoen euro per jaar. De fysiotherapeutische eerste-lijn-zorg (wij zijn een eerste-lijn praktijk) bedraagt 4,5% van de totale zorgkosten voor COPD. COPD zorgt voor bijna
34.000 ziekenhuisopnamen met een gemiddelde lig-duur van 7,6 dagen, in totaal 257.000 opnamedagen.
Behandeling en meerwaarde
Behandeling in het algemeen
De behandeling bij COPD kan bestaan uit medicatie in combinatie met niet-medicamenteuze behandelingen zoals hulp bij stoppen met roken en fysiotherapie, die indien nodig ook binnen een interdisciplinaire behandeling aangeboden kunnen worden. Medicamenteuze interventies alleen hebben een beperkt effect en dienen altijd gecombineerd te met
niet-medicamenteuze maatregelen. Huisartsen bevelen fysiotherapie of longrevalidatie aan bij een milde, matige of hoge ziektelast. Hoewel tweederde van de patiënten met COPD een milde tot hoge ziektelast ervaart en in aanmerking komt voor fysiotherapie, bezoekt jaarlijks slechts 5% van de patiënten de fysiotherapeut.
Fysiotherapie bij COPD wordt vanaf de eerste behandeling vergoed uit het basisverzekering voor patiënten met Gold II of hoger. Vanaf de allereerste behandeling gaat het “startjaar” in waarin men gedurende 12 maanden een maximum aantal behandelingen vergoed krijgt. Dit aantal consulten is afhankelijk van de ernst van de klachten. Na het startjaar gaat men over in een “onderhoudsjaar” mits men daarvoor aan de eisen voldoet. Het aantal behandelingen in het onderhoudsjaar is lager dan het startjaar. Bij behandelingen vanuit de basisverzekering wordt eerst het eigen risico aangesproken!
Fysiotherapeutische behandeling
De fysiotherapiebehandeling is gericht op fysieke activiteit, fysieke capaciteit en het adembewegingsapparaat. De behandeling kan bestaan uit: verandering van beweeggedrag, gestructureerde fysieke inspanningstraining bestaande uit duur- of intervaltraining en/of perifere spierkrachttraining, of interventies voor het adembewegingsapparaat zoals ademspiertraining, ademhalingsoefeningen en
mucusklaring (= leren ophoesten).
Daarnaast kunnen elektrische spierstimulatie, advies voor lichaamshouding en ontspanningsoefeningen overwogen worden. De fysiotherapeut geeft ook advies over en begeleiding in het zelfstandig uitvoeren van oefeningen en fysieke activiteiten en voorlichting gericht op kennis, zelf-management en het aanmoedigen tot en aanleren van een gezonde leefstijl. Voor een optimaal behandelresultaat met behoud van effecten op lange termijn, moet de behandeling door de fysiotherapeut gesuperviseerd zijn, van langere duur zijn en na de behandelperiode periodieke terugkomsessies bevatten. Om behandeleffecten te behouden wordt na de intensieve behandelfase de afbouw gericht op de overgang naar reguliere sport- en beweegactiviteiten.
Meerwaarde van fysiotherapie
Het is -op basis van patiëntervaringen- bewezen dat fysiotherapie effectief is op het gebied van afname van symptomen, verbetering van inspanningsvermogen, verbetering van kwaliteit van leven en afname van angst en depressie bij patiënten met COPD. Mensen met COPD zijn positief over de zorg die zij krijgen van de fysiotherapeut. Fysiotherapie als belangrijk onderdeel bij de lange revalidatie is kostenbesparend doordat ziekenhuisopnames voorkomen kunnen worden.